Hoe je jezelf terugvindt bij stress en burnout!
Waar komt dit gevoel vandaan ‘ik ben mezelf kwijt’. Het is een logisch gevolg van wat er in je brein gebeurt, lees in mijn blog hoe dit zit en hoe je jezelf weer terugvindt.
Ik ben mezelf kwijt……………Je hersenen zijn complexe en krachtige machines, opgebouwd uit verschillende systemen die voortdurend samenwerken om je in balans te houden. Wanneer die balans wordt verstoord, zoals bij langdurige stress, kun je het gevoel krijgen dat je jezelf kwijt bent. Dit is geen aanstellerij; het is een logisch gevolg van wat er in je brein gebeurt.
De hersenen: een breder perspectief
Je brein bestaat, kort door de bocht, uit twee belangrijke delen: de neocortex en het limbisch systeem. Elk deel heeft een eigen functie en invloed op hoe je denkt, voelt en reageert. Bij stress en burn-out raken deze systemen uit balans, met ingrijpende gevolgen.
De neocortex: het verstandelijke brein
Het limbisch systeem: je emotionele brein
Wat gebeurt er bij stress en een burn-out?
Bij langdurige stress of een burn-out raakt je brein uit balans. De neocortex wordt overactief en domineert je gedachten. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel:
- Overactieve neocortex: Je verstand blijft zeggen dat je moet doorzetten, zelfs als je lichaam en emoties aangeven dat je rust nodig hebt. Je negeert je gevoelens en blijft over je grenzen heen gaan.
- Onderdrukking van het limbisch systeem: De signalen van je limbisch systeem – die zeggen dat je rust moet nemen – worden genegeerd of weggedrukt. Hierdoor raak je de verbinding met je eigen emoties kwijt.
- Je verliest jezelf: Omdat je emotionele behoeften worden onderdrukt, voel je je steeds verder verwijderd van wie je echt bent. Veel mensen in een burn-out zeggen: “Ik weet niet meer wat ik echt wil” of “Ik voel me mezelf niet meer.”
De rol van onverwerkte emoties en niet-helpende patronen
Onverwerkte emoties en ingesleten patronen spelen een grote rol in hoe stress en burn-out zich ontwikkelen. Wanneer emoties, zoals verdriet, angst of boosheid, niet worden erkend en verwerkt, blijven ze aanwezig in je systeem. Dit zorgt voor een constante onderstroom van spanning die je energie vreet en je limbisch systeem in een overactieve stand kan houden. Daarnaast versterken niet-helpende patronen, zoals perfectionisme of een sterk verantwoordelijkheidsgevoel, de dominantie van de neocortex.
Hoe werkt dit in je brein?
- Onverwerkte emoties: Deze worden opgeslagen in het limbisch systeem en blijven stress-signalen uitzenden naar de rest van je brein. Je voelt onrust, maar kunt niet altijd plaatsen waar het vandaan komt.
- Niet-helpende patronen: Gedachten als “Ik moet alles perfect doen” of “Ik mag geen fouten maken” houden je neocortex continu actief. Hierdoor blijf je in een staat van alertheid, zelfs wanneer je eigenlijk rust nodig hebt.
- Verminderde flexibiliteit: Door deze onderliggende factoren verlies je het vermogen om goed te schakelen tussen inspanning en ontspanning. Je hersenen raken letterlijk “vast” in een overlevingsstand.
De rol van andere hersendelen
Naast de neocortex en het limbisch systeem spelen ook de amygdala en de hippocampus een rol:
- De amygdala is je alarmsysteem. Bij stress wordt dit deel hyperactief, waardoor je voortdurend alert bent en sneller angstig of gespannen voelt.
- De hippocampus helpt om stress in perspectief te plaatsen. Bij langdurige stress raakt dit deel overbelast, waardoor je moeite hebt om situaties helder te beoordelen en veel gaat piekeren.
Waarom voelt het alsof je jezelf kwijt bent?
Door de dominantie van de neocortex raak je steeds verder verwijderd van je eigen emoties en behoeften. De signalen van je limbisch systeem – je intuïtie, verlangens en rustbehoefte – worden overstemd. Dit kan leiden tot:
- Een gevoel van leegte of doelloosheid.
- Twijfels over wie je bent en wat je wilt.
- Moeite om keuzes te maken of om jezelf te motiveren.
Wees lief voor jezelf
Geen paniek of nog meer stress, je hebt iets te leren; in balans komen. Nieuwe dingen leren kan een mooie uitdaging zijn en nieuwe energie geven. Kom in actie en geef jezelf wat tijd. Bovenal, heb begrip voor jezelf en wees mild.
Vind jezelf terug!
Om jezelf weer terug te vinden, is het belangrijk om de balans tussen de neocortex en het limbisch systeem te herstellen. Hieronder enkele stappen:
- Luister naar je emoties: Neem kleine momenten van rust en vraag jezelf af: “Wat voel ik nu? Wat heb ik nodig?” Geef het limbisch systeem de ruimte om weer te spreken.
- Herken niet-helpende patronen: Ga na of gedachten als “Ik moet dit alleen doen” of “Ik mag geen fouten maken” je echt helpen, of je juist tegenwerken.
- Stel grenzen: Zeg vaker ‘nee’ tegen overvolle agenda’s en onhaalbare verwachtingen. Dit helpt om de overactiviteit van je neocortex te verminderen.
- Beweging en ontspanning: Regelmatige beweging, zoals wandelen, helpt om stresshormonen te verminderen en je hippocampus te herstellen. Ontspanningsoefeningen, zoals ademhalingsoefeningen, kalmeren je amygdala.
- Verwerk emoties: Schrijf op wat je voelt, praat erover, of zoek hulp van een coach of therapeut. Het erkennen en verwerken van emoties helpt om spanning los te laten.
- Zoek steun: Praat met mensen die je vertrouwt. Door te delen wat je voelt, versterk je de verbinding met je eigen emoties en je omgeving.
Conclusie
Het voelt vaak alsof je jezelf kwijt bent, en dat is logisch. Je brein raakt uit balans door de dominantie van de neocortex, terwijl je limbisch systeem – je innerlijke stem – wordt overstemd. Door te begrijpen hoe je hersenen werken en stap voor stap de balans te herstellen, kun je jezelf echt weer terugvinden.
Wat ga jij doen om jezelf weer terug te vinden?